► Nowy KORONAWIRUS SARS-Cov-2 wywołuje chorobę o nazwie COVID-19 ► ► KLIKNIJ I DOWIEDZ SIĘ WIĘCEJ


Lamblia - Lamblioza

Co powinniśmy wiedzieć o pasożytach

Poniżej chcielibyśmy zapoznać Państwa z najczęściej występującymi i najbardziej groźnymi pasożytami. Należą do nich:

1. PIERWOTNIAKI - duża grupa obejmująca poszczególne podgrupy tzn.:

Pierwotniaki jelitowe m.in.:
Giardia lamblia, popularna lamblia, pasożytująca w jelicie cienkim człowieka, głównie w dwunastnicy. Może bytować także w drogach żółciowych, w pęcherzyku żółciowym, w przewodach wyprowadzających trzustki i wyrostku robaczkowym. Wywołuje chorobę nazywaną giardiazą. Większość inwazji przebiega bezobjawowo i wygasa samoistnie w ciągu kilku tygodni. Inwazje objawowe charakteryzują się występowaniem bezkrwawej, wodnistej biegunki, której mogą towarzyszyć bóle brzucha, wzdęcia, nudności, ogólne osłabienie i stany podgorączkowe. Przewlekające się zarażenie prowadzi do zaburzeń w procesie trawienia tłuszczów i węglowodanów, upośledzenia wchłaniania w jelicie, niedokrwistości i spadku masy ciała.

Entamoeba histolytica (pełzak czerwonki) jest pierwotniakiem, występującym głównie w krajach strefy tropikalnej i subtropikalnej. Bytuje w jelicie grubym człowieka. Wywołuje pełzakowicę (amebiozę). Inwazje mogą przebiegać zarówno bezobjawowo, jak i objawowo. Najczęstszą postacia objawowej pełzakowicy jak pełzakowica jelitowa, która może występować w postaci nieczerwonkowego nieżytu jelita grubego lub w postaci czerwonki pełzakowej, w której dominującym objawem są kwaśno ? śluzowe biegunki. U dzieci, kobiet w połogu, osób w podeszłym wieku z obniżoną odpornością czerwonka pełzakowa może mieć przebieg ciężki, z wysoką gorączka, nasiloną biegunką i wymiotami. W niektórych przypadkach inwazja nie ogranicza się wyłącznie do ściany jelita i przebiega również pod postacią pełzakowicy pozajelitowej. Pasożyty mogą drogą krążenia przedostawać się do wątroby, a stamtąd do płuc, mózgu i innych narządów, powodując powstawanie ognisk martwiczych nazywanych ropniami pełzakowymi (np. pełzakowy ropień wątroby).

Cryptosporidium parvum występuje u człowieka i wielu gatunków zwierząt. Szczególnie często jest spotykany u cieląt. Pasożytuje w enterocytach jelita cienkiego. Wywołuje kryptosporydiozę. Choroba przebiega najczęściej pod postacią zapalenia jelit. Objawy zależą od stanu odporności żywiciela. U osób z prawidłową odpornością inwazja ma najczęściej przebieg bezobjawowy lub występuje kilkudniowa biegunka ustępująca samoistnie, zwykle po kilku dniach. U osób z niedoborami immunologicznymi, w tym u chorych na AIDS oraz u pacjentów po transplantacjach narządów lub po terapii immunosupresyjnej inwazje mogą przewlekające się i mieć gwałtowny przebieg. Wśród objawów klinicznych dominuje obfita, wodnista biegunka z obecnością śluzu. Długo utrzymująca się inwazja prowadzi do spadku masy ciała i zespołu złego wchłaniania. W niektórych przypadkach , zwłaszcza u chorych na AIDS, inwazja może obejmować nie tylko przewód pokarmowy, ale także układ oddechowy.
Balantidium coli ? jest orzęskiem występującym w układzie pokarmowym, człowieka, świni i małp. Inwazja przejawia się nieżytem jelita grubego. W przebiegu zakażenia dochodzi do powstania licznych rozsianych owrzodzeń, zwłaszcza w okolicach wyrostka robaczkowego. Objawy towarzyszące są podobne do tych, jakie występują w czerwonce pełzakowej (bóle brzucha, biegunka z domieszką śluzu i krwi). Przewlekła zakażenie prowadzi do spadku masy ciała i niedokrwistości. Inwazje mogą przebiegać bezobjawowo. Głównym rezerwuarem i źródłem zarażenia dla ludzi są świnie, które wydalają cysty z kałem do środowiska. Dlatego też inwazje B. coli spotyka się najczęściej na wsiach, u hodowców świń i u rzeźników. Do zarażenia dochodzi drogą pokarmową przez wypicie wody zanieczyszczonej cystami pierwotniaka lub spożycie zanieczyszczonego pokarmu.
Inne pierwotniaki ? obok omówionych powyżej pasożytów inwazje jelitowe u człowieka mogą wywoływać także inne pierwotniaki. Należą do nich Isospora belli, Cyclospora cayetanensis czy Enterocytozoon bieneusi. Pasożyty te są zwykle stwierdzane w przypadkach przewlekłych biegunek u chorych na AIDS.

Pasożyty dróg moczowo ? płciowych m.in.:
Trichomonas vaginalis ?znany jako rzęsistek pochwowy ? jest wiciowcem pasożytującym w narządach moczowo ? płciowych człowieka. Wywołuje u rzęsistkowicę, zaliczaną do chorób przenoszonych drogą płciową. Najwyższy odsetek zarażeń T. Vaginalis stwierdza się u kobiet pomiędzy 16 a 35 rokiem życia. Pierwotniak umiejscawia się w pochwie, szyjce macicy, a często także w cewce moczowej. Inwazji towarzyszą obfite , pieniste żółtawe upławy, świąd i pieczenie w okolicy krocza i pochwie. W przypadku gdy inwazja obejmuje także drogi moczowe, występują zaburzenia w częstości oddawania moczu oraz ból i pieczenie w obrębie cewki moczowej. U kobiet rzęsistkowica często jest powikłana zakażeniem bakteryjnym lub grzybiczym . Inwazji sprzyja wiele czynników zmniejszających odporność w składzie fizjologicznej pochwy (stany po antybiotykoterapii, stosowanie dopochwowych środków antybakteryjnych, pigułek antykoncepcyjnych bogatych w estrogeny, zbyt częste przepłukiwania pochwy, cukrzyca). U mężczyzn zarażenie T. Vaginalis ma zwykle przebieg bezobjawowy. Inwazje objawowe występują rzadziej i przebiegają pod postacią zapalenia napletka, cewki moczowej, pęcherza moczowego, a czasem także gruczołu krokowego. Zarazić się można w czasie stosunku płciowego, przez wspólne używanie przedmiotach kąpielowych, bielizny pościelowej , urządzeń sanitarnych i poprzez narzędzia lekarskie lub też podczas kąpieli w ciepłych wodach solankowych, borowinach i basenach. Opisano również zakażenia okołoporodowe u noworodków (głównie płci żeńskiej).

Pasożyty krwi i tkanek
Toxoplazma gondii- jest pierwotniakiem występującym powszechnie u człowieka i wielu zwierząt stałocieplnych. Toxoplasma gondii wywołuje u człowieka toksoplazmozę. Wyróżnia się 2 główne postacie choroby: toksoplazmozę nabytą i toksoplazmozę wrodzoną. Tokspolazmoza nabyta ma najczęściej przebieg bezobjawowy. Objawy zarażenia występują jedynie w około 10% przypadków. Przebiega jako postać węzłowa (najczęściej u młodzieży) charakteryzująca się powiększeniem węzłów chłonnych szyjnych, karkowych lub krezkowych, podwyższoną temperaturą ciała i ogromnym osłabieniem oraz jako postać oczna spotykana najczęściej u osób starszych. U chorych z niedoborami immunologicznymi, zwłaszcza u osób z AIDS, toksoplazmoza nabyta może przebiegać w postaci uogólnionej z zajęciem ośrodkowego układu nerwowego. Szczególną postać choroby stanowi toksoplazmoza wrodzona. Rozwija się ona u ? do ? dzieci matek z pierwotną toksoplazmozą. Ryzyko zarażenia płodu wzrasta w miarę rozwoju ciąży. Charakterystycznymi objawami toksoplazmozy wrodzonej są zwapnienia śródczaszkowe, wodogłowie i zapalenie siatkówki i naczyniówki oka. Objawom tym mogą towarzyszyć powiększenie wątroby i śledziony, zapalenie płuc i żółtaczka. Zarażenie płodu we wczesnym okresie ciąży może prowadzić do obumarcia płodu i poronienia. Inwazja przekazana w ostatnim trymestrze ciąży często przebiega bezobjawowo. W takich jednak przypadkach może ujawnić się w późniejszym czasie, zwykle w wieku szkolnym lub młodzieńczym w postaci toksoplazmozy ocznej. Człowiek zaraża się T. gondii drogą pokarmową spożywając surowe lub półsurowe mięso zawierające cysty pierwotniaka oraz zanieczyszczone warzywa i owoce. Do zarażenia może dochodzić także drogą przezłożyskową od matki, przez łożysko do tkanek płodu. Człowiek może zarazić się również w wyniku transfuzji krwi lub preparatów krwiopochodnych. Plasmodium (zarodźce) ?wywołują malarię (zimnicę). Niszczenie erytrocytów przez pasożyta prowadzi do rozwoju niedokrwistości, osłabienia i wyniszczenia organizmu. Malaria jest jedną z najczęściej spotykanych chorób pasożytniczych człowieka na świecie. Występuje endemicznie w krajach strefy tropikalnej i subtropikalnej. W Europie jest spotykana w Turcji. W Polsce stwierdza się jedynie przypadki zawlekane z krajów endemicznych. Na malarię zapada rocznie od 300 ? 500 milionów ludzi. Umiera ponad milion. Większość zgonów dotyczy dzieci do 5 roku życia.

Trypanosoma obejmuje trzy gatunki: T. Brucei rhodesiense (świdrowiec rodezyjski), T. Brucei gambiense (świdrowiec gambijski) i T cruzi.
Dwa pierwsze wywołują śpiączkę afrykańską przenoszoną przez muchy tse-tse, ostatni chorobę Chagasa przenoszoną przez pluskwiaki. Inwazje Trypanosoma występują w krajach strefy * tropikalnej.

Leishmania pierwotniaki z tego rodzaju wywołują u człowieka choroby skóry i błon śluzowych o charakterze owrzodzeń. Inwazje występują w krajach tropikalnych i subtropikalnych i są przenoszone przez owady.
transplantacji narządów.

Pełzaki wolno żyjące do grupy tych pierwotniaków należą miedzy innymi Noeglaria fowleri, Acanthamoeba castellanii i A. culbertsoni. Noegleria fowleri wywołuje pierwotne pełzakowe zapalenie mózgu i opon mózgowo ? rdzeniowych u osób zdrowych, korzystających z ciepłych basenów. Dwa pozostałe gatunki pełzaków powodują pełzakowe zapalenie mózgu u chorych z obniżoną odpornością (głownie AIDS) oraz pełzakowe zapalenie rogówki u osób noszących soczewki kontaktowe.

2. ROBAKI - pasożyty które widać gołym okiem:
Dzielą się na obleńce / tasiemiec, przywra / i nicienie.

Przywry:
Motylica wątrobowa występuje u zwierząt roślinożernych na całym świecie, głównie u owiec i u bydła. U ludzi występuje rzadko. Człowiek jest przypadkowym żywicielem ostatecznym tego pasożyta i zaraża się drogą pokarmową przez połknięcie larw otorbionych na liściach roślin wodnych, źdźbłach traw z łąk lub na warzywach, zwłaszcza rzeżusze i sałacie. Pasożytuje w przewodach żółciowych. W przebiegu choroby dochodzi do zapalenia dróg żółciowych i pęcherzyka żółciowego. Wieloletnie inwazje mogą prowadzić do marskości wątroby.

Inne przywry przywra chińska i przywra kocia pasożytują w przewodach żółciowych, przywry z rodzaju Paragonimus bytują w miąższu płuc, przywry z rodzaju Schistosoma pasożytują w naczyniach krwionośnych.

Tasiemce
Tasiemiec nieuzbrojony jego żywicielem ostatecznym jest człowiek, żywicielem pośrednim bydło, rzadziej inne zwierzęta trawożerne. Człowiek zaraża się drogą pokarmową poprzez spożycie surowego lub niedogotowanego mięsa, najczęściej wołowego, zawierającego wągry. Inwazji mogą towarzyszyć nudności, wymioty, bóle brzucha, brak łaknienia i spadek masy ciała. Obecność pasożyta powoduje zmiany napięcia i kurczliwości jelita cienkiego oraz przyczynia się do zaburzeń wydzielania i wchłaniania w jelicie. W wyjątkowych przypadkach wędrujące człony mogą spowodować zapalenie wyrostka i dróg żółciowych.

Tasiemiec uzbrojony w jego przypadku człowiek jest głównym choć nie jedynym żywicielem ostatecznym. Żywicielem pośrednim najczęściej jest świnia, rzadziej inne ssaki. Rolę żywiciela pośredniego może pełnić również człowiek. Człowiek zaraża się drogą pokarmową, spożywając surowe lub półsurowe mięso, najczęściej wieprzowe, zawierające wągry tasiemca. W jelicie cienkim pasożyt rozwija się wówczas do postaci dorosłej Człowiek może zarażać się także poprzez spożycie pokarmu zanieczyszczonego jajami tasiemca lub przeniesienie jaj na brudnych rękach. Jeśli są to jaja ?własnego? tasiemca, mówi się o autoinwazji (samozarażeniu). Połknięcie jaj prowadzi do rozwoju wągrzycy u człowieka. Wągry tasiemca mogą umiejscawiać się w wielu narządach i tkankach, między innymi w tkance podskórnej, w mięśniach, sercu, płucach, wątrobie, śledzionie, oku, rdzeniu kręgowym i w mózgu.

Tasiemiec jednojajowy posiada wielu żywicieli pośrednich i kilku żywicieli ostatecznych. Żywicielami pośrednimi tego tasiemca jest około 60 gatunków ssaków (m.in. owce, kozy, bydło, świnie, konie, zające i króliki), także człowiek. Pies i dziko żyjące psowate są żywicielami ostatecznymi. Człowiek zaraża się przenosząc na rękach do ust jaja z sierści psa lub z otoczenia zanieczyszczonego jego kałem albo przez spożycie jaj wraz z zanieczyszczoną wodą lub pokarmem. Z połkniętych jaj uwalniają się larwy , które czynnie wnikają do naczyń krwionośnych jelita cienkiego i docierają do wątroby, skąd drogą krwi są przenoszone do różnych narządów wewnętrznych (płuc, śledziony, serca, nerek, mózgu, oka, mięśni, układu kostnego). Prowadzi do powstawania torbieli bąblowcowych. Mogą one osiągnąć średnicę od kilku do kilkunastu, a czasem więcej centymetrów.

Tasiemiec wielojamowy żywicielami pośrednimi tego pasożyta są gryzonie (myszy, szczury, nornice), a żywicielami ostatecznymi lisy, wilki, rzadziej psy i koty. Człowiek jest przypadkowym żywicielem pośrednim. Do zakażenia dochodzi drogą pokarmową, najczęściej przez spożycie pokarmu (np. owoców leśnych i grzybów) zanieczyszczonego jajami tego tasiemca wydalanymi przez żywicieli ostatecznych (głównie przez lisy). Grupę szczególnego ryzyka stanowią myśliwi, pracownicy leśni, weterynarze i grabarze. Tasiemiec ten wywołuje u człowieka bąblowicę wielojamową. Jest to choroba o przebiegu przewlekłym, przypominającym proces nowotworowy. Cechuje się rozrostem naciekającym tkanki i przerzutami poza wątrobę (zwykle do płuc, rzadziej do mózgowia i innych narządów). Nie leczona w większości przypadków prowadzi do zgonu w ciągu 10 lat.

Tasiemiec karłowaty pasożytuje w jelicie cienkim człowieka i gryzoni. W przebiegu zarażenia dochodzi do uszkodzenia kosmków jelitowych przez rozwijające się w nich larwy pasożyta i upośledzenia czynności wchłaniania w jelicie.

Inne tasiemce: bezgłowiec szeroki, pasożytuje w jelicie cienkim wielu ssaków, które odżywiają się rybami i u człowieka, który zaraża się poprzez spożycie surowych, niedopieczonych lub źle uwędzonych ryb . Tasiemiec psi ? jest pasożytem przewodu pokarmowego psów. Inwazje u ludzi występują rzadko, gdyż do zarażenia konieczne jest połknięcie pchły lub wszoła, stanowiących żywicieli pośrednich tego tasiemca.

Nicienie
Owsik ludzki pasożytuje w jelicie grubym człowieka, który jest jego jedynym żywicielem. Człowiek zaraża się doustnie przenosząc jaja na rękach z zanieczyszczonego środowiska lub spożywając zanieczyszczony jajami pokarm. Do zarażenia dochodzi również na drodze autoinwazji (samozarażenia), najczęściej poprzez przeniesienie jaj na rękach z okolic odbytu bezpośrednio do ust. W jelicie cienkim z połkniętych jaj uwalniają się larwy, które wędrują do jelita grubego i tam przekształcają się w dorosłe osobniki. Zapłodnione samice wypełzają przez odbyt i w jego fałdach składają jaja, które po upływie 6 godzin stają się inwazyjne (zdolne do zarażenia żywiciela). Wywędrowywanie samic przez odbyt, które odbywa się najczęściej podczas spoczynku nocnego, powoduje świąt i odruchowe drapanie. Jaja przyklejają się do rąk, skąd mogą być przenoszone do ust, na bieliznę, pościel, zabawki i na żywność.
Glista ludzka ? jest pasożytem jelita cienkiego. Występuje wyłącznie u człowieka. Zarazić się można droga pokarmową spożywając niedomyte warzywa i owoce z ogródków nawożonych fekaliami ludzkimi, pijąc wodę zanieczyszczoną jajami inwazyjnymi glisty lub przenoszą jaja na rękach zabrudzonych ziemią w czasie zabawy w ogrodzie i pracy w polu.
W czasie rozwoju larw w pęcherzykach płucnych występuje kaszel, duszność i gorączka. Obecności postaci dorosłych w jelicie towarzyszą zwykle bóle brzucha, nudności, wymioty, biegunki i spadek masy ciała. Glista ludzka wydala substancje o silnym działaniu alergizującym, stąd w przebiegu inwazji często obserwuje się zmiany skórne, zapalenie spojówek, obrzęk powiek i twarzy oraz nieżyt nosa.

Włosogłówka ludzka człowiek zaraża się podobnie jak glistą ludzką. Mało intensywne inwazje są bezobjawowe. Inwazje masywne mają przebieg objawowy i charakteryzują się występowaniem bólów brzucha i uporczywej krwisto-śluzowej biegunki, której może towarzyszyć wypadanie odbytu i niedokrwistość.

Glista psia pasożytuje w jelicie cienkim psów, wilków i lisów. Człowiek jest niespecyficznym żywicielem tego pasożyta, gdyż w jego organizmie nicień nigdy nie osiąga dojrzałości płciowej i występuje w postaci larwalnej w różnych narządach i tkankach. Inwazja trzewna charakteryzuje się powiększeniem wątroby i zapaleniem płuc, oczna ? przewlekłym zapaleniem wewnątrzgałkowym, mózgowa ? zapaleniem mózgu i opon.
Glista kocia jest pasożytem jelita cienkiego kota i innych kotowatych. Człowiek jest niespecyficznym żywicielem tego nicienia. Zaraża się jajami inwazyjnymi poprzez kontakt z zanieczyszczoną kocim kałem ziemią, owocami lub warzywami.

Węgorek jelitowy jest nicieniem pasożytującym w błonie śluzowej jelita cienkiego (dwunastnicy i jelita czczego) człowieka. Inwazje prowadzą zwykle do przewlekłego, wrzodziejącego zapalenia błony śluzowej dwunastnicy i jelita cienkiego. U osób w stanie immunosupresji może dochodzić do rozwoju z zajęciem ośrodkowego układu nerwowego.

Włosień kręty rozwija się w organizmie jednego żywiciela, który pełni zarówno rolę żywiciela pośredniego, jak i ostatecznego. Człowiek zaraża się drogą pokarmową spożywając surowe lub niedogotowane mięso zawierające otorbione larwy pasożyta. Źródłem zarażenia najczęściej w Polsce są świnie i dziki. Włosień ten wywołuje u człowieka włośnicę. Inwazje objawowe charakteryzują się występowaniem zaburzeń ze strony przewodu pokarmowego (głównie biegunki) oraz występowaniem obrzęków twarzy wokół oczu, alergicznego zapalenia naczyń z krwawymi wybroczynami w spojówkach oczu i pod paznokciami, wysoką, często przekraczającą 400C gorączką i bólami mięśniowymi, pojawiającymi się w okresie migracji larw i ich osiedlania się we włóknach mięśniowych.

Możliwości zarażenia się pasożytem jest dużo i często nie zdajemy sobie sprawy, że przykre objawy chorobowe występujące w naszym organizmie są związane z obecnością pierwotniaka lub robaka. W listopadzie opiszemy metody walki z tymi agresorami z zastosowaniem naturalnych środków i preparatów.



Cele ośrodka
Profilaktyka zdrowotna / Diagnostyka i terapia zaburzeń / Doradztwo w zakresie zdrowia
Centrum promocji zdrowia „Magnus Animus”jest ośrodkiem medycyny komplementarnej